Nhân dịp kỷ
niệm Ngày Nhà giáo Việt Nam (20/11), chúng ta lại cùng nhau nhớ về thầy giáo
Nguyễn Tất Thành - Chủ tịch Hồ Chí Minh, một người thầy mẫu mực, đầy tâm huyết
của dân tộc Việt Nam.
Sinh thời, Chủ
tịch Hồ Chí Minh rất quan tâm đến sự nghiệp giáo dục và đào tạo con người cho
xã hội mới, cho dân tộc Việt Nam. Người đánh giá rất cao vai trò của giáo
dục đối với sự hưng thịnh của đất nước, với nhiệm vụ cực kỳ trọng đại là nâng
cao dân đức, mở mang dân trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài, là động lực
của sự phát triển, đưa nước nhà tiến tới giàu mạnh, dân chủ, văn minh, sánh vai
với các cường quốc năm châu.
Trong cuộc đời
của mình, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã có những thời điểm trực tiếp là nhà
giáo. Trên con đường bôn ba đi tìm chân lý cách mạng cứu
dân cứu nước, người thanh niên yêu nước Nguyễn Tất Thành đã dừng chân
dạy học tại Trường Dục Thanh, Phan Thiết (từ tháng 9/1910 đến tháng 2/1911). Dấu
ấn về người thầy và nghề dạy học tuy chỉ được khắc hoạ một phần nhỏ
trong toàn bộ cống hiến lớn lao của Chủ tịch Hồ Chí Minh - một cuộc đời
vì nước, vì dân; song, đóng góp đó đã, đang và sẽ mãi mãi là tài sản vô giá đối
với sự nghiệp giáo dục nước ta và trở thành quan điểm giáo dục mang tính thời đại
sâu sắc. Đối với thầy giáo Nguyễn Tất Thành, việc dạy học chỉ là tạm
thời, nhưng Người vẫn đem hết nhiệt huyết truyền thụ cho học sinh về lòng
yêu nước và những suy nghĩ về vận mệnh của đất nước.
Người đã đi
qua nhiều nước trên thế giới, không ngừng tự nghiên cứu, tự học tập để tích lũy
tri thức, kỹ năng, kinh nghiệm lịch sử - xã hội của nhân loại. Sau khi đến với
chủ nghĩa Mác - Lênin, trong những năm 1925-1927, Nguyễn Ái Quốc về Quảng Châu
(Trung Quốc), trực tiếp mở các lớp huấn luyện chính trị cho thanh niên Việt Nam
yêu nước; trực tiếp lãnh đạo và là giảng viên chính của các khóa học. Người
đã hoàn thành một công việc rất quan trọng cho cách mạng Việt Nam, đó là tập hợp
những thanh niên Việt Nam yêu nước đang có mặt tại Quảng Châu để mở các lớp huấn
luyện chính trị cho họ về chủ nghĩa cộng sản, về phương pháp cách mạng mới, sau
đó đưa họ về nước hoạt động. Người đã từng bước chuẩn bị về chính trị, tư tưởng
và tổ chức cho sự ra đời của Ðảng Cộng sản Việt Nam sau này.
Năm 1941, sau
30 năm bôn ba ở nước ngoài, Nguyễn Ái Quốc về nước trực tiếp lãnh đạo phong
trào cách mạng Việt Nam. Khi Cách mạng Tháng Tám thành công, trên cương vị người
đứng đầu của nhà nước Việt Nam độc lập, mặc dù còn bộn bề công việc nhưng Chủ tịch
Hồ Chí Minh luôn quan tâm đặc biệt đến sự nghiệp giáo dục.
Chủ tịch Hồ
Chí Minh luôn đánh giá cao vị trí, vai trò, chức năng, nhiệm vụ của người thầy
đối với xã hội, đối với sự nghiệp trồng người cho tương lai. Người luôn chăm lo
việc đào tạo và bồi dưỡng đội ngũ cán bộ cho cách mạng; tổ chức và chỉ đạo từng
bước xây dựng nền giáo dục cách mạng, nhằm thực hiện công cuộc nâng cao dân
trí, đào tạo nhân lực và bồi dưỡng nhân tài cho đất nước, giáo dục và đào tạo
thế hệ trẻ.
Theo Chủ tịch
Hồ Chí Minh, mối quan hệ giữa người thầy với giáo dục và sự phát triển kinh tế,
văn hóa của đất nước là một quá trình thống nhất. Trong đó, người thầy
giáo là chủ thể có vị trí cực kỳ quan trọng và rất vẻ vang. Người đề cao sứ
mệnh của người thầy giáo: “Có gì vẻ vang hơn là nghề đào tạo những thế hệ
sau này tích cực góp phần xây dựng chủ nghĩa xã hội và chủ nghĩa cộng sản? Người
thầy giáo tốt - thầy giáo xứng đáng là thầy giáo - là người vẻ vang nhất…, những
người thầy giáo tốt là những anh hùng vô danh… Nếu không có thầy giáo dạy dỗ
cho con em Nhân dân, thì làm sao mà xây dựng Chủ nghĩa Xã hội được? Vì vậy
nghề thầy giáo rất là quan trọng, rất là vẻ vang”. Tuy sự cống hiến của thầy
giáo là rất thầm lặng nhưng nếu trở thành một người thầy giáo tốt là điều vô
cùng hữu ích và rất mực vẻ vang.
Ðể làm tròn sứ
mệnh vẻ vang ấy, người thầy giáo phải có phẩm chất tốt. Chủ tịch Hồ Chí Minh nhắc
nhở: “Giáo viên phải chú ý cả tài, cả đức, tài là văn hóa, chuyên môn, đức
là chính trị. Muốn cho học sinh có đức thì giáo viên phải có đức… Cho nên thầy
giáo, cô giáo phải gương mẫu, nhất là đối với trẻ con”. Người chỉ rõ,
người làm thầy giáo phải luôn là tấm gương không ngừng học tập để nâng cao
trình độ chuyên môn, nghiệp vụ, phải thường xuyên tu dưỡng, rèn luyện đạo đức để
làm tấm gương sáng cho học trò noi theo, để đáp ứng yêu cầu của thời đại mới
trên mọi phương diện.
Người thường
căn dặn các thầy giáo, cô giáo phải có ý thức tổ chức kỷ luật, ý thức và trách
nhiệm phục vụ nhân dân trong các hoạt động giáo dục, đấu tranh chống chủ nghĩa
cá nhân, tệ quan liêu, tham nhũng, lãng phí và các tiêu cực trong giáo dục; Yêu
nghề, yêu ngành, yên tâm công tác, mô phạm trong quan hệ với nhân dân, đồng
nghiệp và người học, thương yêu học sinh và sinh viên; đoàn kết, giúp đỡ đồng
nghiệp cùng hoàn thành tốt nhiệm vụ, thật thà phê bình, đấu tranh, ngăn chặn
nhà giáo vi phạm pháp luật và quy định nghề nghiệp. Thầy giáo, cô giáo phải có
chí khí cao thượng, phải “tiên ưu hậu lạc”, nghĩa là khó khăn thì phải chịu trước
thiên hạ, sung sướng thì hưởng sau thiên hạ.
Ngày
15/10/1968, nhân ngày khai giảng năm học 1968 - 1969, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã
viết “Thư gửi các cán bộ, cô giáo, thầy giáo, công nhân viên, học sinh,
sinh viên nhân dịp bắt đầu năm học mới”. Đây là bức thư cuối cùng Bác gửi cho ngành
Giáo dục, dành riêng cho các nhà giáo, học sinh, sinh viên cả nước trước lúc đi
xa, thể hiện niềm tin tưởng và hy vọng của Người đối với sự nghiệp giáo dục và
đào tạo. Bức thư có ý nghĩa vô cùng thiêng liêng và to lớn không chỉ đối với
sự nghiệp giáo dục và đào tạo, mà cả đối với dân tộc Việt Nam.
Trước lúc đi
xa, trong Di chúc thiêng liêng, Người căn dặn “Bồi dưỡng thế hệ
cách mạng cho đời sau là một việc rất quan trọng và rất cần thiết”. Thực hiện Di
chúc thiêng liêng của Người, suốt 45 năm qua,thế hệ các nhà giáo chân
chính thường xuyên rèn luyện đạo đức, năng lực tự học và sáng tạo theo gương
nhà giáo Nguyễn Tất Thành - Chủ tịch Hồ Chí Minh, không ngừng đổi mới phương
pháp giảng dạy, xây dựng đội ngũ nhà giáo và cán bộ quản lý giáo dục trong sạch,
vững mạnh, tạo động lực thúc đẩy, đổi mới mạnh mẽ sự nghiệp giáo dục, đào tạo;
xứng đáng với sự tôn vinh của xã hội “Nghề giáo là nghề cao quý nhất trong
những nghề cao quý” và thực hiện tốt lời dạy của Bác Hồ kính yêu “Vì
lợi ích mười năm phải trồng cây, vì lợi ích trăm năm phải trồng người”.
Công
Sang
