THAM
LUẬN
Diễn
đàn Chi bộ năm 2023 về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí
Minh
Người tham luận:
Trần Văn Vũ
Tổ:
Văn hóa - Thể dục thể thao
Kính
thưa đồng chí Bí thư Chi bộ !
Thưa
các đồng chí.
Tại Diễn đàn Chi bộ năm 2023
về học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh hôm nay; Tôi
xin trình bày về nội dung “Tư tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng văn hóa con người”.
Tư
tưởng Hồ Chí Minh về xây dựng văn hóa con người
Hồ Chí Minh nêu văn hóa
là toàn bộ những giá trị vật chất và tinh thần do loài người sáng tạo ra với nhiều
phương thức sử dụng chúng, nhằm đáp để ứng lẽ sinh tồn, đồng thời đó cũng là mục
đích của cuộc sống loài người.
“Trong công cuộc kiến thiết
nước nhà, có bốn vấn đề cần chú ý đến, cũng phải coi là quan trọng ngang nhau,
đó là: chính trị, kinh tế, xã hội, văn hóa. Nhưng văn hóa là một kiến trúc thượng
tầng”. Theo một nghĩa hẹp hơn, văn hóa đơn giản là trình độ học vấn của con người,
thể hiện ở việc Hồ Chí Minh yêu cầu mọi người phải đi học “văn hóa”, xóa mù chữ,…
Người từng viết: “Vì lẽ
sinh tồn cũng như mục đích của cuộc sống, loài người mới sáng tạo và phát minh
ra ngôn ngữ, chữ viết, đạo đức, pháp luật, khoa học, tôn giáo, văn học, nghệ
thuật, những công cụ cho sinh hoạt hằng ngày về mặc, ăn, ở và các phương thức sử
dụng. Toàn bộ những sáng tạo và phát minh đó tức là văn hóa. Văn hóa là tổng hợp
của mọi phương thức sinh hoạt cùng với biểu hiện của nó mà loài người đã sản
sinh ra nhằm thích ứng những nhu cầu đời sống và đòi hỏi của sự sinh tồn”.
Theo Bác, nền văn hóa dân
tộc phải được xây dựng trên năm điểm lớn sau đây:
1. Xây dựng tâm lý: tinh
thần độc lập tự cường.
2. Xây dựng luân lý: biết
hy sinh mình, làm lợi cho quần chúng.
3. Xây dựng xã hội: mọi sự
nghiệp liên quan đến phúc lợi của Nhân dân trong xã hội.
4. Xây dựng chính trị:
dân quyền.
5. Xây dựng kinh tế.
Muốn xây dựng nền văn hóa
dân tộc theo tư tưởng Hồ Chí Minh thì phải xây dựng trên tất cả các mặt kinh tế,
chính trị, xã hội, đạo đức, tâm lý con người.
Hồ Chí Minh đã khẳng định, con người là vốn quý nhất, nhân tố quyết định
thành công của sự nghiệp cách mạng. Theo Người, “vô luận việc gì, đều do người
làm ra, và từ nhỏ đến to, từ gần đến xa, đều thế cả”.
Con người vừa là mục
tiêu, vừa là động lực của cách mạng. Con người là mục tiêu của cách mạng, nên mọi
chủ trương, đường lối, chính sách của Đảng, Chính phủ đều vì lợi ích chính đáng
của con người, có thể là lợi ích lâu dài, lợi ích trước mắt; lợi ích cả dân tộc
và lợi ích của bộ phận, giai cấp, tầng lớp và cá nhân.
Không phải mọi con người
đều trở thành động lực mà phải là những con người được giác ngộ và tổ chức. Họ
phải có trí tuệ và bản lĩnh, văn hóa, đạo đức, được nuôi dưỡng trên nền tảng
truyền thống lịch sử và văn hóa hàng ngàn năm của dân tộc Việt Nam… Chính trị,
văn hóa, tinh thần là động lực cơ bản trong động lực con người. Con người là động
lực chỉ có thể thực hiện được khi họ hoạt động có tổ chức, có lãnh đạo. Vì vậy,
cần có sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản.
Hồ Chí Minh khẳng định rằng:
“Trồng người” là yêu cầu khách quan, vừa cấp bách, vừa lâu dài của cách mạng.
Con người phải được đặt vào vị trí trung tâm của sự phát triển, vừa nằm trong
chiến lược phát triển kinh tế - xã hội của đất nước với nghĩa rộng, vừa nằm
trong chiến lược giáo dục - đào tạo theo nghĩa hẹp.
Trên con đường tiến lên
chủ nghĩa xã hội, “Trước hết cần có những con người xã hội chủ nghĩa”. Điều này
cần được hiểu là ngay từ đầu phải đặt ra nhiệm vụ xây dựng con người có những
phẩm chất cơ bản, tiêu biểu cho con người mới xã hội chủ nghĩa, làm gương, lôi
cuốn xã hội. Đây là một quá trình lâu dài, phải không ngừng hoàn thiện, nâng
cao; là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, gia đình và của chính bản thân mỗi người.
Quan niệm của Hồ Chí Minh
về con người mới xã hội chủ nghĩa gồm hai mặt gắn bó chặt chẽ với nhau. Một là,
kế thừa những giá trị tốt đẹp của con người truyền thống (Việt Nam và phương
Đông). Hai là, hình thành những phẩm chất mới như: có tư tưởng xã hội chủ
nghĩa; có đao đức xã hội chủ nghĩa; có trí tuệ và bản lĩnh để làm chủ (bản
thân, gia đình, xã hội, thiên nhiên…); có tác phong xã hội chủ nghĩa; có lòng
nhân ái, vị tha, độ lượng. Chiến lược “trồng người” là một trọng tâm, một bộ phận
hợp thành của chiến lược phát triển kinh tế - xã hội.
Để thực hiện chiến lược “trồng
người”, cần có nhiều biện pháp, nhưng giáo dục và đào tạo là biện pháp quan trọng
bậc nhất. Bởi vì, giáo dục tốt sẽ tạo ra tính thiện, đem lại tương lai tươi
sáng cho thanh niên. Ngược lại, giáo dục tồi sẽ ảnh hưởng xấu đến thanh niên. Nội
dung và phương pháp giáo dục phải toàn diện, cả đức, trí, thể, mỹ; phải đặt đạo
đức, lý tưởng và tình cảm cách mạng, lối sống xã hội chủ nghĩa lên hàng đầu. “trồng
người” là công việc “trăm năm”, không thể nóng vội “một sớm một chiều”, “việc học
không bao giờ cùng, còn sống còn phải học”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh là anh hùng giải phóng dân tộc, Nhà văn hóa kiệt xuất.
Người đã để lại cho Đảng ta, dân tộc ta một di sản tư tưởng, đạo đức, phong
cách vô cùng quý giá; là ngọn đuốc soi đường, chỉ lối cho cách mạng Việt Nam vượt
qua muôn vàn khó khăn, thử thách trong quá trình đấu tranh giành độc lập dân tộc,
xây dựng và bảo vệ Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa, tiến hành công cuộc đổi mới
đạt được những thành tựu to lớn, có ý nghĩa lịch sử, làm cho vị thế, uy tín của
Việt Nam trên trường quốc tế được nâng cao.
Để
đẩy mạnh việc phát triển văn hóa con người hiện nay, mỗi một cán bộ đảng viên
cần phải:
-
Yêu nước, yêu chủ nghĩa xã hội, một lòng một dạ trung thành với Tổ quốc, với Nhân
dân, với Đảng. Dũng cảm, mưu trí, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm.
- Có
đạo đức cách mạng, có lối sống cần, kiệm, liêm, chính, chí công vô tư.
-
Sống theo đạo lý Việt Nam nhân ái, bao dung, hiếu thảo, khiêm tốn, trung thực,
cần cù, giản dị, đoàn kết cộng đồng, hết lòng “mình vì mọi người”.
-
Yêu lao động, tận tụy, quên mình, lao động bền bỉ, tự giác, sáng tạo, có ý thức
tổ chức kỷ luật, ham học hỏi cầu tiến bộ, có năng lực chuyên môn tốt, có tri
thức hiện đại. Đời sống văn hóa tình thần lành mạnh, phong phú.
- Không
ngừng nâng cao năng lực để làm chủ bản thân, gia đình và công việc; nâng cao
trình độ chuyên môn, văn hóa, khoa học kỹ thuật.
- Có
tinh thần yêu nước, tự cường dân tộc, phấn đấu vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa
xã hội, đoàn kết với Nhân dân thế giới trong sự nghiệp đấu tranh vì hoà bình,
độc lập dân tộc, dân chủ và tiến bộ xã hội.
- Có
ý thức tập thể, đoàn kết, phấn đấu vì lợi ích chung.
- Có
lối sống lành mạnh, tôn trọng kỷ cương phép nước, quy ước của cộng đồng; có ý
thức bảo vệ và cải thiện môi trường sinh thái.
-
Lao động chăm chỉ với lương tâm nghề nghiệp, có kỹ thuật, sáng tạo, năng suất
cao vì lợi ích của bản thân, gia đình, tập thể và xã hội.
-
Thường xuyên học tập, nâng cao hiểu biết, trình độ chuyên môn, trình độ thẩm mỹ
và thể lực.
Đẩy mạnh học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh là
yêu cầu, trách nhiệm, nhưng đồng thới cũng là tình cảm, là nguyện vọng tha thiết
của mỗi cán bộ, đảng viên và người dân Việt Nam yêu nước, để xây dựng một đất
nước Việt Nam giàu đẹp, dân chủ; dân tộc Việt Nam độc lập, tự do; Nhân dân Việt
Nam ấm no, hạnh phúc.