Đồng chí Phan Đăng Lưu sinh ngày 05/5/1902 trong một gia
đình nhà nho, có truyền thống yêu nước ở thôn Đông, xã Tràng Thành (nay là xã
Hoa Thành), huyện Yên Thành, tỉnh Nghệ An - một vùng đất giàu truyền thống văn
hóa, cách mạng. Kỷ niệm 120 năm Ngày sinh đồng chí Phan Đăng Lưu (05/5/1902 -
05/5/2022) là dịp để chúng ta ôn lại cuộc đời, tấm gương chiến đấu, hy sinh và
những cống hiến to lớn của đồng chí đối với sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân
tộc; đồng thời, qua đó tuyên truyền, giáo dục về chủ nghĩa yêu nước, tấm gương
đạo đức cách mạng sáng ngời của các cán bộ tiền bối tiêu biểu để các thế hệ hôm
nay học tập, noi theo.
Giai đoạn 1923 - 1924, sau khi tốt nghiệp Trường Canh nông thực hành
ở Tuyên Quang, Phan Đăng Lưu được nhận làm viên chức của Sở Canh nông Bắc Kỳ và
công tác tại trạm nghiên cứu tơ tằm ở huyện Thanh Ba, Phú Thọ. Tháng 7/1928, tại
Đại hội Tổng bộ Việt Nam Cách mạng Đảng, được bầu làm Ủy viên phụ trách công
tác tuyên huấn. Đầu năm 1937, tham gia lập lại Xứ ủy Trung Kỳ, được cử vào ban
lãnh đạo Xứ ủy và tham gia chỉ đạo cuộc đấu tranh đòi các quyền dân sinh, dân
chủ ở Trung Kỳ, trực tiếp chỉ đạo cuộc tuyển cử vào Viện Dân biểu Trung Kỳ;
Tháng 9/1937, được bầu vào Ban Chấp hành Trung ương Đảng, tiếp tục tham gia
lãnh đạo Xứ ủy Trung Kỳ; Tháng 9/1939, được Trung ương phân công phụ trách
phong trào các tỉnh Nam Kỳ; Từ ngày 6 đến 9/11/1940, Hội nghị Trung ương lần thứ
bảy của Đảng diễn ra tại làng Đình Bảng (Từ Sơn, Bắc Ninh), được cử vào Ban Chấp
hành Trung ương mới và được giao nhiệm vụ trở vào Nam truyền đạt ý kiến của
Trung ương về hoãn cuộc khởi nghĩa Nam Kỳ; Ngày 22/11/1940, khi vừa về tới Sài
Gòn, chưa kịp truyền đạt ý kiến của Trung ương thì bị mật thám Pháp bắt; Ngày
3/3/1941, bị Tòa án binh của chính quyền thực dân Pháp kết án tử hình; Ngày
26/8/1941, bị xử bắn tại trường bắn Ngã Ba Giồng, Bà Điểm, Hóc Môn, tỉnh Gia Định.
39
năm tuổi đời, 16 năm hoạt động cách mạng liên tục, trong đó có hơn 7 năm bị
giam cầm trong lao tù đế quốc, đồng chí Phan Đăng Lưu đã để lại tấm gương đạo đức
sáng ngời của một con người tận trung với nước, tận hiếu với dân, không màng
danh lợi. Đó là, niềm tin tuyệt đối với Đảng, niềm tin mãnh liệt vào sự thắng lợi
tất yếu của cách mạng dưới sự lãnh đạo của Đảng và Lãnh tụ Nguyễn Ái Quốc. Phẩm
chất đạo đức đó đã nuôi dưỡng chí khí chiến đấu, thôi thúc đồng chí Phan Đăng
Lưu luôn đứng trên thế tiến công cách mạng dù ở bất kỳ hoàn cảnh nào, từ khi
còn là một thanh niên yêu nước đến khi trở thành đảng viên Đảng Cộng sản trong
lao tù đế quốc và đến tận những giây phút cuối cùng hy sinh anh dũng trên pháp
trường dưới làn đạn của kẻ thù. Đó là, lòng yêu nước và tình thương yêu Nhân
dân thống nhất với nhau. Lòng yêu nước xuất phát từ lòng thương yêu những con
người nghèo khổ, cơ hàn và tâm niệm cứu Nhân dân thoát khỏi cảnh lầm than, nô lệ.
Khi được giác ngộ cách mạng, đồng chí Phan Đăng Lưu đã nhận thức rõ trách nhiệm
của mình phải gần gũi Nhân dân, hiểu được tâm tư, nguyện vọng của Nhân dân để từ
đó mở mang trí óc cho Nhân dân, hướng dẫn họ đi theo con đường cách mạng. Đó
là, dù trong bất cứ hoàn cảnh nào, hoạt động bí mật, công khai hay trong nhà
lao đế quốc, Đồng chí luôn đặt công tác đào tạo, xây dựng, phát triển đội ngũ cán
bộ cho Đảng lên hàng đầu. Việc đào tạo cán bộ của Đồng chí rất linh hoạt, toàn
diện: dạy chữ quốc ngữ, khoa học, văn học, báo chí đến lý luận Mác - Lênin, đường
lối, chủ trương của Đảng và phương pháp hoạt động cách mạng… tùy trình độ của mỗi
lớp, mỗi người mà có chương trình, cách thức phù hợp. Trong đó, nhiều đồng chí
đã trưởng thành và trở thành những cán bộ có uy tín của Đảng, như Phan Đăng
Tài, Nguyễn Oanh, Nguyễn Vịnh (Nguyễn Chí Thanh), Tố Hữu, Thôi Hữu, Hồng
Chương…
Cuộc
đời hoạt động cách mạng oanh liệt của đồng chí Phan Đăng Lưu tuy ngắn ngủi
nhưng những đóng góp của Đồng chí cho sự nghiệp cách mạng của Đảng và dân tộc rất
quan trọng và to lớn. Nhắc đến Phan Đăng Lưu là nhắc đến người chiến sĩ cộng sản
kiên cường, mẫu mực, có lòng yêu nước, thương dân sâu sắc, một nhà lãnh đạo
cách mạng có tầm nhìn xa trông rộng, đầy mưu lược, khôn khéo, dũng cảm, kiên cường;
một nhà báo, nhà văn, nhà lý luận tiên phong xuất sắc, tiêu biểu của Đảng và
cách mạng nước ta. Những cống hiến to lớn và tấm gương cộng sản sáng ngời của đồng
chí Phan Đăng Lưu được toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta và các thế hệ mai sau
đời đời trân trọng, ghi nhớ, biết ơn sâu sắc.
Tuyên
giáo Quảng Trị
